Bài viết của Kathrine Frich
Truyền thống tuyên truyền của Nga tiếp tục được duy trì dưới thời Vladimir Putin. Bằng cách pha trộn khéo léo giữa những câu chuyện được dàn dựng, Điện Kremlin biến xâm lược thành “phòng thủ” và chiếm đóng thành “bảo vệ”.
Các nhà phân tích cảnh báo rằng những câu chuyện thay đổi liên tục này nhằm gây nhầm lẫn cho phương Tây và làm suy yếu ý chí kháng cự. Điều tưởng như là “ngôn ngữ hòa bình” thực chất là một phần trong chiến lược thao túng lâu dài của Moscow.
Câu chuyện đầu tiên – và nổi tiếng nhất – bắt đầu từ bán đảo Crimea, rồi lan đến Donetsk và Luhansk.
Moscow tuyên bố họ đang bảo vệ người nói tiếng Nga khỏi “diệt chủng”, tổ chức trưng cầu dân ý bất hợp pháp và gọi binh lính Nga là “phe ly khai địa phương”.
Trước cuộc xâm lược toàn diện tháng 2/2022, Putin khẳng định Nga hành động để “bảo vệ những người bị chế độ Kiev sỉ nhục và đe dọa diệt chủng”, đồng thời hứa sẽ “phi quân sự hóa” và “phi phát xít hóa” Ukraine.
Nhưng việc Kiev kiên quyết không từ bỏ lãnh thổ cho thấy một sự thật rõ ràng: mục tiêu của Nga vượt xa Crimea hay Donbas — đó là kiểm soát toàn bộ nhà nước Ukraine.
2. “Lãnh thổ lịch sử của Nga”
Câu chuyện thứ hai dựa trên khái niệm “Novorossiya” (Tân Nga) – thuật ngữ từ thời Đế quốc Nga, chỉ các vùng đất kéo dài đến Biển Đen.
Sau khi thất bại trong việc chiếm Kiev năm 2022, Moscow sử dụng khái niệm này để hợp pháp hóa việc chiếm đóng miền Nam và miền Đông Ukraine.
Ngoại trưởng Sergei Lavrov gần đây nói:
“Ukraine có quyền tồn tại, miễn là họ cho phép các dân tộc tự xem mình thuộc về văn hóa Nga được ra đi.”
Tuyên bố ấy, dù bị quốc tế coi là tuyên truyền, lại bộc lộ tham vọng chiến lược: khôi phục ảnh hưởng đế quốc Nga ở Đông Âu.
Các chuyên gia quân sự cho rằng ngôn ngữ này là dấu hiệu cho thấy Moscow không dừng lại ở biên giới 2014 – mà còn mưu đồ một phạm vi ảnh hưởng mới thống trị cả khu vực.
3. “Một dân tộc, một quốc gia”
Trong nhiều năm, Putin khẳng định rằng người Nga và người Ukraine “là một dân tộc”.
Trong một bài luận năm 2021, ông viết rằng Ukraine không phải là quốc gia hợp pháp, mà là một phần của “Thế giới Nga” (Russkiy Mir).
Đến tháng 6/2025, ông nhắc lại:
“Nga và Ukraine là một. Theo nghĩa đó, toàn bộ Ukraine thuộc về chúng ta.”
Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev còn nói rõ hơn:
“Ukraine, không nghi ngờ gì nữa, là Nga.”
Tư tưởng này là nền tảng cho các yêu sách chính trị của Moscow: Ukraine phải trung lập, từ bỏ ý định gia nhập NATO, thu nhỏ quân đội và chấp nhận một chính quyền thân Kremlin.
Mục tiêu thực sự không phải là cùng tồn tại – mà là kiểm soát hoàn toàn về chính trị.
Câu chuyện thứ tư – Russkiy Mir (Thế giới Nga) – vượt xa biên giới nước Nga hiện nay, bao gồm mọi vùng từng thuộc Kiev cổ đại, Đế quốc Nga hay Liên Xô.
“Bất cứ nơi nào có dấu chân lính Nga, nơi đó là đất Nga.”
Tư duy này cũng thể hiện trong tối hậu thư năm 2021 của Moscow, yêu cầu NATO rút về biên giới năm 1997, điều này sẽ khiến Đông Âu hoàn toàn không được bảo vệ.
Với quan điểm đó, Điện Kremlin tự cho mình quyền bá chủ từ vùng Baltic đến Balkan.
Theo các nhà phân tích, Ukraine chỉ là bước đầu tiên trong nỗ lực phục hồi vị thế cường quốc đế chế của Nga.
Moscow luôn mô tả chiến tranh là phản ứng trước sự mở rộng của NATO, nhưng lịch sử cho thấy:
Các quốc gia gia nhập NATO để tự bảo vệ trước sự xâm lược của Nga.
Từ năm 2022, Điện Kremlin cáo buộc phương Tây muốn “chia cắt” nước Nga, đồng thời ngụy trang cuộc xâm lược của mình thành chiến tranh phòng vệ.
Trong khi đó, châu Âu bắt đầu phản ứng:
Các nước EU đang tăng cường lực lượng quân sự, và Brussels đã công bố kế hoạch “Lộ trình Sẵn sàng Phòng thủ 2030”, nhằm đảm bảo khả năng chiến đấu của châu lục.
Dù NATO chưa chính thức gọi đây là “chiến tranh hỗn hợp”, nhưng các biện pháp hiện tại cho thấy sự chuẩn bị âm thầm cho một cuộc đối đầu trực tiếp.
Bốn câu chuyện của Nga chỉ che giấu một thực tế duy nhất:
Mục tiêu của Putin là khôi phục một đế chế và phá vỡ trật tự an ninh châu Âu.
Ukraine không phải là đích đến – mà là cánh cửa mở vào châu Âu.
Sự phòng vệ của châu Âu bắt đầu từ việc nhận ra bản chất thật sự của tuyên truyền Kremlin.
BTV NGƯỜI VIỆT KYIV LƯỢC DỊCH
|