Фото: російський диктатор Володимир Путін та президент США Дональд Трамп (колаж РБК-Україна)
“Tối hậu thư kinh tế” – Trump thay đổi luật chơi
Donald Trump, dù nổi tiếng là một nhà lãnh đạo khó đoán, lần này đã tung ra một “tối hậu thư mềm” đầy tính toán:
→ Không trực tiếp đánh Nga, mà đe dọa các nước giao thương với Nga – một đòn “gián tiếp nhưng chí mạng”.
Đây là sự nâng cấp chiến lược trừng phạt, chuyển từ "cấm vận chủ thể" (Nga) sang trừng phạt hệ sinh thái kinh tế xoay quanh Nga – đặc biệt là Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil.
Tại sao hiệu quả?
-
Bắt các quốc gia thứ ba lựa chọn giữa tiếp tục buôn bán với Nga hoặc tiếp cận thị trường Mỹ – vốn vẫn là thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.
-
Tạo ra sự bất ổn và chia rẽ trong trục Á-Âu – điều mà Nga rất sợ và Mỹ rất cần.
Nga: Kinh tế "thở oxy", địa chính trị bị dồn vào chân tường
Tác động kinh tế: Nga như cửa hàng sắp đóng cửa
-
Nga sẽ bị buộc phải xả hàng với chiết khấu cực sâu trong 50 ngày để thu tiền mặt nhanh – y hệt các quốc gia vỡ nợ.
-
Các đối tác buộc Nga xuống giá tài nguyên, đặc biệt là dầu và khí đốt.
-
Trong nội bộ: tái phân phối tài sản, đánh thuế gắt, thậm chí quốc hữu hóa tài sản tư nhân để nuôi bộ máy chiến tranh.
Tác động chính trị - an ninh nội bộ:
-
Mất dần uy tín trong giới tài phiệt, doanh nghiệp lớn – những người từng là “trụ cột ngầm” của Điện Kremlin.
-
Gia tăng rủi ro về bất ổn xã hội và phản ứng dây chuyền trong giới công nghiệp, khi bị ép “chia sẻ tài sản”.
Trung Quốc: “Bạn đồng sàng, khác mộng” – Kẻ cơ hội đang mặc cả bằng xương máu Nga
Trung Quốc là bên “vừa hưởng lợi vừa bị thách thức” trong nước cờ này.
-
Mua rẻ tài nguyên chiến lược từ Nga: dầu, khí, uranium, lúa mì, nhôm… với mức chiết khấu tới 30-40%.
-
Mở rộng ảnh hưởng trong vùng Viễn Đông và Trung Á thông qua các hợp đồng dài hạn.
-
Nếu tiếp tục giao thương, Trung Quốc đối diện nguy cơ bị áp thuế 100% tại Mỹ – nơi vẫn là thị trường xuất khẩu lớn nhất.
-
Sự phân hóa giữa cánh diều hâu và cánh thực dụng trong Bộ Chính trị Trung Quốc: tiếp tục chống lưng Nga hay “rút khéo”?
Chiến lược ngắn hạn của Trung Quốc:
-
Tạm thời gom hàng trong 50 ngày, không cắt đứt quan hệ nhưng cũng không công khai hỗ trợ.
-
Duy trì vai trò “trung gian hòa giải” giả tạo – để né đòn trừng phạt Mỹ nhưng vẫn khai thác Nga như “con tin kinh tế”.
Ấn Độ: Cân bằng khó khăn giữa lợi ích chiến lược và thị trường Mỹ
Ấn Độ là bên trung lập khôn ngoan trong cuộc chơi này.
-
Tiếp tục mua dầu giá rẻ từ Nga (thông qua đồng Rupee, thanh toán qua UAE).
-
Duy trì vị thế nước “không liên kết” có thể thương lượng được với cả Washington và Moscow.
Thách thức:
-
Nếu Mỹ áp thuế, xuất khẩu Ấn Độ sang Mỹ – đặc biệt là dược phẩm, dệt may – sẽ chịu thiệt lớn.
-
Sức ép từ phương Tây trong G20 và Quad gia tăng, yêu cầu Ấn Độ rõ ràng hơn về lập trường đối với cuộc chiến Ukraine.
Chiến lược của New Delhi:
Chiến lược của Trump: Phá vỡ trục Nga – Trung – Ấn mà không bắn phát nào
Đây là đòn “ngoại giao cưỡng bức kinh tế” cực kỳ tinh vi:
-
Không cần thêm viện trợ quân sự cho Ukraine, Trump vẫn khiến Nga tự đuối về kinh tế.
-
Đẩy Trung Quốc và Ấn Độ vào thế phải lựa chọn, từ đó gây chia rẽ nội bộ trong trục Á-Âu.
Nếu đi xa hơn, Trump có thể:
-
Áp dụng “ngoại lệ” với Ấn Độ, nhằm cô lập Trung Quốc.
-
Đàm phán với Trung Quốc một “deal thương mại riêng”, ép Bắc Kinh buông Moscow.
Mỹ ra đòn không tiếng súng, nhưng là trận chiến quyết định cán cân toàn cầu
Trong bàn cờ lớn, 50 ngày tới là cuộc sát hạch cho cả Điện Kremlin lẫn Bắc Kinh. Câu hỏi không còn là Nga có sống sót không, mà là ai sẽ rời cuộc chơi trước – đồng minh hay đối thủ?
Trump không chỉ thử thách ý chí của Putin, mà còn đánh thẳng vào điểm yếu niềm tin trong hệ thống liên minh Á-Âu. Nếu thành công, đây sẽ là một bước ngoặt trong cuộc chiến tái định hình trật tự thế giới hậu 2025.
https://www.rbc.ua/rus/news/ultimatum-putina-diskont-kitayu-k-vdaryat-1752518565.html
|