Maksym Yali
Tiến sĩ Khoa học Chính trị, Viện sĩ Viện Khoa học Chính trị Ukraine

Cuộc trò chuyện giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin có thể diễn ra vào thứ Ba, ngày 18 tháng 3. Trước thềm cuộc đối thoại này, sau cuộc họp của các Ngoại trưởng EU, Ngoại trưởng Ba Lan Radosław Sikorski nhấn mạnh rằng Trump cần thuyết phục Putin từ bỏ một số yêu cầu "phi lý" đối với Ukraine, bao gồm việc chiếm đóng và phi quân sự hóa thêm lãnh thổ Ukraine.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Ukraine đã xác định ba vấn đề cốt lõi được xem là "lằn ranh đỏ" và không thể đem ra đàm phán.

Nga sẽ đòi hỏi tối đa, nhưng có đạt được không?

Không có gì ngạc nhiên khi Nga sẽ yêu cầu những nhượng bộ tối đa, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu họ có đạt được điều mong muốn không?

Ví dụ, nếu nói về khả năng phòng thủ của Ukraine và yêu cầu của Putin về việc chấm dứt cung cấp vũ khí cho Kyiv, thì "lằn ranh đỏ" này khó có thể bị vượt qua.

• EU, đặc biệt là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đã tuyên bố sẽ không ngừng cung cấp vũ khí cho Ukraine.
• Mỹ cũng vậy—nếu việc bán vũ khí cho Ukraine có lợi cho ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ.

Một vấn đề khác là việc triển khai lực lượng nước ngoài tại Ukraine, bao gồm quân đội của các nước châu Âu hoặc thành viên NATO.

• Lập trường rõ ràng: Ukraine là một quốc gia có chủ quyền, vì vậy không ai có quyền đàm phán về vấn đề này với Putin.

Tư cách thành viên NATO – vấn đề nan giải

Vấn đề Ukraine gia nhập NATO có thể sẽ gặp khó khăn do quan điểm của Trump, người từng nhiều lần công khai phản đối sự mở rộng của NATO. Tuy nhiên, Ukraine vẫn có quyền chủ quyền trong việc thành lập liên minh với các quốc gia thành viên NATO riêng lẻ.

• Các liên minh chiến lược linh hoạt đang dần thay thế những thể chế được thành lập sau Thế chiến II.
• Mỹ đã khởi xướng xu hướng này với việc thành lập AUKUS—một hiệp ước quốc phòng ba bên giữa Mỹ, Anh, và Australia.
• Ukraine cần phát triển các mô hình tương tự và không ai có thể ngăn cản việc này.

Lằn ranh đỏ quan trọng nhất – lãnh thổ bị chiếm đóng

Hiện tại, không có dấu hiệu nào cho thấy Mỹ sẽ yêu cầu Ukraine công nhận các vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng là của Nga.

• Đây là một lằn ranh đỏ không chỉ của Ukraine mà còn của cộng đồng quốc tế.
• Nếu công nhận sự thay đổi biên giới sau chiến tranh, hệ thống trật tự thế giới sẽ bị phá vỡ hoàn toàn.

Tuy nhiên, cần nhớ rằng không chỉ Putin mà cả Trump cũng có xu hướng thách thức trật tự toàn cầu.

• Những tuyên bố của Trump về việc sáp nhập Greenland hay biến Canada thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ phản ánh chính sách bành trướng giống với tư tưởng của Putin.
• Dù vậy, chưa có tuyên bố nào từ phía Mỹ yêu cầu Ukraine công nhận "biên giới mới" mà Nga áp đặt.

Áp lực có thể gia tăng đối với Ukraine

Dù chưa có yêu cầu chính thức, Ukraine phải chuẩn bị cho khả năng Mỹ sẽ gây áp lực buộc Ukraine chấp nhận tình trạng tạm thời của các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.

• Nếu Trump gây áp lực hoặc đe dọa ngừng hỗ trợ quân sự, Ukraine có thể phải đối mặt với mất thêm lãnh thổ.
• Do đó, việc bảo vệ "lằn ranh đỏ" không chỉ là vấn đề ngoại giao, mà còn liên quan đến sức mạnh quân sự và khả năng tự vệ của Ukraine.

Kết luận

Ukraine cần chuẩn bị cho một giai đoạn khó khăn phía trước. Cuộc đối thoại Trump-Putin có thể đem lại áp lực mới, nhưng Ukraine không nên từ bỏ nguyên tắc của mình—bởi bất kỳ sự nhượng bộ nào cũng có thể dẫn đến hệ lụy nghiêm trọng cho chủ quyền và an ninh quốc gia.

https://www.unian.ua/world/chi-zberezhe-ukrajina-svoji-chervoni-liniji-12948648.html