Trong báo cáo công bố ngày 3/2, Phái bộ Liên Hợp Quốc về Giám sát Nhân quyền tại Ukraine (HRMMU) cho biết có sự gia tăng "đáng kể" và "đáng báo động" về số vụ binh sĩ Nga hành quyết tù binh Ukraine được ghi nhận, với 79 người bị sát hại trong 24 sự việc riêng rẽ kể từ cuối tháng 8/2024.

"Nhiều binh sĩ Ukraine đã bị bắn chết tại chỗ sau khi đầu hàng hoặc bị quân đội Nga bắt. Các nhân chứng còn mô tả về các trường hợp quân nhân Ukraine bị sát hại khi không có vũ khí hoặc bị thương", HRMMU cho hay.

Cơ quan này cũng ghi nhận một vụ quân đội Ukraine hành quyết binh sĩ Nga bị thương và mất khả năng chiến đấu vào năm ngoái.

Để đi đến kết luận này, HRMMU đã thu thập và phân tích video, hình ảnh do các nguồn tin của cả Nga và Ukraine công bố về cảnh được cho là tù binh bị hành quyết hoặc thi thể quân nhân hai bên.

Dữ liệu đối chiếu địa lý và thời gian cho thấy các vụ hành quyết xảy ra tại những khu vực mà Nga đang mở chiến dịch tấn công, theo cơ quan của LHQ.

Danielle Bell, người đứng đầu HRMMU, cho biết các sự việc trên không xảy ra một cách ngẫu nhiên, thêm rằng một số người có ảnh hưởng tại Nga đã công khai kêu gọi binh sĩ nước này "đối xử tàn nhẫn và hành quyết" tù binh Ukraine.

LHQ ghi nhận ít nhất ba tuyên bố như vậy trong năm 2024, bên cạnh nhiều bài đăng trên mạng xã hội của các nhóm quân sự có liên hệ với những đơn vị Nga được cho là đã ra lệnh hoặc cho phép hành quyết tù binh đối phương.

"Các tuyên bố như vậy có khả năng gây kích động hoặc khuyến khích hành vi vi phạm pháp luật", Bell nhận định.

Bình luận về báo cáo của HRMMU, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha kêu gọi cộng đồng quốc tế hành động khẩn cấp để buộc những người vi phạm luật chiến tranh phải chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, ông Sybiha không đề cập thông tin quân nhân Ukraine hành quyết thương binh Nga trong báo cáo của HRMMU.

Nga chưa đưa ra bình luận về thông tin trên.

Công ước Geneva về tù binh chiến tranh quy định tù binh phải được đối xử nhân đạo, được bảo vệ trước các hành động bạo lực, đe dọa hay lăng mạ. Bên bắt tù binh cần cung cấp đầy đủ đồ ăn, nước uống cho họ, đảm bảo chăm sóc y tế cần thiết.

Nga và Ukraine khẳng định đối xử với tù binh chiến tranh theo đúng quy tắc quốc tế, song nhiều lần cáo buộc nhau ngược đãi tù binh.

Văn phòng Tổng công tố Ukraine hôm 23/1 mở vụ án hình sự về "tội ác chiến tranh" của Nga tại Ukraine, sau khi xuất hiện video được cho là quay cảnh binh sĩ Nga hành quyết 6 tù binh Ukraine tại tỉnh Donetsk.

Dmytro Lubinets, quan chức phụ trách vấn đề nhân quyền của Ukraine, tháng 12/2024 cho biết số vụ lính Nga hành quyết tù binh Ukraine trên chiến trường đã tăng mạnh.

Nga cũng cáo buộc Ukraine hành quyết tù binh. Hãng thông tấn TASS cuối năm ngoái dẫn lời tù binh thuộc Lữ đoàn Bộ binh Cơ giới số 59 Ukraine cho biết giới chỉ huy của đơn vị này đã ra lệnh "bắn tại chỗ" các binh sĩ Nga bị bắt.

Phạm Giang (Theo Politico, Reuters, TASS)

https://vnexpress.net/lhq-canh-bao-ve-tinh-trang-hanh-quyet-tu-binh-tren-chien-truong-ukraine-4845498.html